W dobie rosnącej świadomości ekologicznej i potrzeby racjonalnego gospodarowania zasobami, kompostowanie bioodpadów zyskuje na znaczeniu jako efektywny sposób przetwarzania frakcji organicznej odpadów komunalnych. Coraz więcej samorządów oraz firm prywatnych inwestuje w kompostownie, które nie tylko minimalizują ilość odpadów trafiających na składowiska, ale umożliwiają również wytwarzanie wartościowego produktu – kompostu. Aby jednak móc wprowadzać go do obrotu jako nawóz lub środek poprawiający właściwości gleby, konieczne jest przejście odpowiedniej procedury certyfikacyjnej.

W dobie rosnącej świadomości ekologicznej i potrzeby racjonalnego gospodarowania zasobami, kompostowanie bioodpadów zyskuje na znaczeniu jako efektywny sposób przetwarzania frakcji organicznej odpadów komunalnych. Coraz więcej samorządów oraz firm prywatnych inwestuje w kompostownie, które nie tylko minimalizują ilość odpadów trafiających na składowiska, ale umożliwiają również wytwarzanie wartościowego produktu – kompostu. Aby jednak móc wprowadzać go do obrotu jako nawóz lub środek poprawiający właściwości gleby, konieczne jest przejście odpowiedniej procedury certyfikacyjnej.

Kompost jako produkt rynkowy – obowiązujące regulacje

Zgodnie z polskim prawem, wprowadzenie kompostu do obrotu wymaga spełnienia określonych wymagań jakościowych oraz uzyskania stosownej decyzji administracyjnej. Produkty pochodzenia organicznego, takie jak kompost z bioodpadów, mogą zostać sklasyfikowane jako nawozy organiczne lub środki poprawiające właściwości gleby, o ile spełniają normy określone w ustawie o nawozach i nawożeniu oraz w rozporządzeniach wykonawczych.

Podstawą do rozpoczęcia procedury certyfikacyjnej jest odpowiednie przygotowanie dokumentacji, która powinna zawierać m.in. szczegółowy opis technologii produkcji kompostu, skład surowcowy bioodpadów oraz wyniki badań fizykochemicznych i mikrobiologicznych gotowego produktu. Certyfikacja obejmuje również ocenę zgodności z wymaganiami dla metali ciężkich, zawartości patogenów, a także stabilności i stopnia rozkładu materii organicznej.

Etapy procesu certyfikacji

Proces uzyskania certyfikatu nawozowego przebiega etapami. Po pierwsze, konieczne jest przeprowadzenie szczegółowych analiz laboratoryjnych w akredytowanym laboratorium. Badania powinny obejmować m.in. zawartość azotu, fosforu, potasu, magnezu, wapnia oraz wskaźniki takie jak przewodność elektryczna, pH, sucha masa, sucha masa organiczna i zawartość metali ciężkich.

W dalszym kroku sporządzany jest raport techniczny zawierający pełną charakterystykę kompostu oraz informacje o jego produkcji. Taki dokument stanowi podstawę do złożenia wniosku do właściwego organu, czyli Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi lub – w przypadku środków poprawiających właściwości gleby – do Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa (IUNG) w Puławach. Procedura administracyjna kończy się wydaniem decyzji o dopuszczeniu kompostu do obrotu lub koniecznością uzupełnienia dokumentacji.

Szczegółowe informacje dotyczące wymagań formalnych, zakresu badań i elementów niezbędnych w dokumentacji znajdują się pod adresem: Certyfikacja nawozowa kompostu.

Wyzwania i praktyczne aspekty

Wdrożenie procedury certyfikacyjnej nie zawsze jest proste – kompostownie często napotykają trudności związane z brakiem odpowiedniej infrastruktury laboratoryjnej lub niepełną dokumentacją dotyczącą pochodzenia bioodpadów. Problematyczna bywa również zmienność jakościowa wsadu, co może wpływać na powtarzalność składu końcowego produktu.

W związku z tym wiele podmiotów decyduje się na zlecenie przygotowania dokumentacji oraz nadzoru nad procesem specjalistycznym firmom doradczym z doświadczeniem w branży odpadowej i nawozowej. Pozwala to znacząco skrócić czas uzyskania dopuszczenia do obrotu oraz zminimalizować ryzyko odrzucenia wniosku.

Korzyści płynące z certyfikacji kompostu

Uzyskanie statusu nawozu lub środka poprawiającego właściwości gleby otwiera przed kompostownią możliwość sprzedaży produktu na rynku rolniczym, sadowniczym czy ogrodniczym. To nie tylko sposób na zagospodarowanie bioodpadów, ale również realne źródło przychodu oraz narzędzie wspierające gospodarkę obiegu zamkniętego. Ponadto, promowanie certyfikowanych, bezpiecznych dla środowiska produktów może stanowić element strategii CSR (społecznej odpowiedzialności biznesu) wielu przedsiębiorstw.

Materiał promocyjny.